از قانون اساسی تا واقعیت بازار؛ وزیر راه از موانع دسترسی به مسکن و راهکارهای دولت می‌گوید!

فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، شنبه شب هشتم دی ۱۴۰۳ در گفت‌وگویی خبری، به چالش‌ها و برنامه‌های این وزارتخانه در حوزه مسکن پرداخت. او با اشاره به اینکه انتخابش به عنوان وزیر در یک فرآیند تخصصی و با تأیید رهبر انقلاب صورت گرفته، خدمت به مردم را اولویت اصلی خود دانست.

تعهد به قانون اساسی و چالش ناترازی مسکن

صادق با استناد به اصل ۳۱ قانون اساسی که داشتن مسکن مناسب را حق هر ایرانی می‌داند، دولت را موظف به فراهم آوردن بستر اجرایی برای این امر، به ویژه برای روستانشینان و محرومان دانست. او اذعان کرد که شاید ناترازی بزرگی بین تولید و مسکن وجود نداشته باشد، اما دسترسی به مسکن برای اقشار کم‌درآمد و متوسط بسیار دشوار است.

برنامه‌های آتی وزارت راه و شهرسازی

وزیر راه و شهرسازی به جزئیات برنامه‌های مسکنی پرداخت:

مسکن حمایتی: از ۱.۵ میلیون واحد مسکن حمایتی در برنامه هفتم، تعهد بیش از ۸۰۰ هزار واحد انجام شده و برای ۷۰۰ هزار واحد باقیمانده باید برنامه‌ریزی صورت گیرد.
مسکن خودمالکی: حدود ۲ میلیون واحد مسکونی از طریق خودمالکی برنامه‌ریزی شده است، که در آن مردم با دریافت تسهیلات، زمین‌های خود را به مسکن تبدیل می‌کنند.
مسکن روستایی: یک میلیون واحد در برنامه هفتم به مسکن روستایی اختصاص دارد و در سال اول برنامه، مصوبه دولت برای پرداخت وام با نرخ پایین به ۲۰۰ هزار واحد صادر شده است.
صادق همچنین توضیح داد که حدود ۸۰۰ هزار واحد تعهد ایجاد شده که مردم مبالغی از ۴۰ میلیون تومان به بالا پرداخت کرده‌اند. تلاش این است که این متقاضیان به سیستم بانکی وصل شوند و سهم مشارکت بانک از طریق تسهیلات تأمین شود. تاکنون حدود ۴۰۰ هزار نفر به شبکه بانکی متصل شده‌اند و ۳۰ هزار واحد دیگر نیز اخیراً معرفی شده‌اند. او تأکید کرد که وزارت راه و شهرسازی و کمیسیون عمران مجلس در حال مذاکره با بانک‌ها برای تسریع این فرآیند هستند.

تأمین اراضی و خدمات زیربنایی

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که برای تمامی ۸۰۰ هزار متقاضی، زمین تأمین شده است و برخی از این واحدها در مراحل فونداسیون، سفت‌کاری و نازک‌کاری قرار دارند و تعدادی نیز تحویل شده‌اند. وی اذعان کرد که در برخی پروژه‌ها، آماده‌سازی شامل ایجاد دسترسی‌ها، ساخت جوی و جدول، و دسترسی به پلاک‌ها صورت نگرفته است که پیگیری تأمین منابع برای این موارد در دستور کار است. او بر لزوم تأمین خدمات زیربنایی و روبنایی مانند مدرسه، پارک، و واحدهای تجاری خرد در کنار مسکن تأکید کرد.

صادق همچنین به اهمیت بازگرداندن زمین‌های مسکونی داخل محدوده‌های شهری که زیرساخت دارند اما به مسکن تبدیل نشده‌اند، به چرخه ساخت اشاره کرد. او گفت که به طور متوسط ۱۰ درصد از اراضی با کاربری مسکونی در شهرهای مختلف، در فرایند ساخت قرار نگرفته‌اند. وی افزود که حدود ۷۰ هزار هکتار از اراضی دولتی پیرامونی شهرها در پنج سال گذشته الحاق شده‌اند و در سه ماه اخیر نیز سه هزار هکتار افزایش محدوده داشته‌ایم. تلاش این است که زمین‌های بدون مشکل مالکیت، تصرف حقوقی، و خارج از حریم گسل، مسیل، رودخانه، و اراضی باغی و کشاورزی وارد چرخه ساخت مسکن شوند.

بافت‌های فرسوده و چالش شهرهای بزرگ

صادق با بیان اینکه به طور میانگین ۲۵ درصد از بافت شهری در شهرهای مختلف فرسوده است، بر اولویت نوسازی بافت‌های فرسوده برای تأمین مسکن ایمن تأکید کرد. او اشاره کرد که بسته تشویقی نوسازی بافت فرسوده تهیه شده و در حال پیگیری برای اجراست تا هم مردم ساکن و هم پیمانکاران تشویق به نوسازی شوند. همچنین، افزایش رقم وام نوسازی بافت فرسوده در شورای عالی مسکن در حال پیگیری است.

وزیر راه و شهرسازی اذعان کرد که بیشترین مشکل مسکن در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت، به خصوص کلان‌شهرها، وجود دارد. وی توضیح داد که در این شهرها، گسترش محدوده شهری با رویکرد عدم افزایش تراکم بیشتر در کلان‌شهرها رعایت می‌شود. در صورت عدم امکان گسترش محدوده، شهرک‌ها مکانیابی می‌شوند تا مشکل زمین و خدمات حل شود و هیچ وقفه‌ای در کارها ایجاد نشود. او افزود که جلسات شورای عالی معماری و شهرسازی هر دو هفته یک بار برای تأمین زمین تشکیل می‌شود و اولین جلسه شورای عالی مسکن با حضور رئیس‌جمهور برای طرح چالش‌های حل نشده و تسریع کارها برگزار خواهد شد.

همکاری با نهادهای حمایتی و تسریع در آیین‌نامه‌ها

صادق به مشکلات بافت فرسوده اشاره کرد که اگرچه زیرساخت‌های لازم را دارند، اما بعضاً کمبودهایی در ارائه خدمات دارند. او به تفاهم‌نامه‌های گذشته با نهادهایی چون آموزش و پرورش، نیروهای مسلح و بازنشستگان اشاره کرد و بر لزوم عملیاتی شدن آن‌ها تأکید کرد. وی گفت که بخشی از مشکلات به آورده نقدی این اقشار برمی‌گردد و باید با نهادهای پشتیبان و تعاونی‌ها گفتگو شود تا بتوان به آن‌ها کمک کرد. او مولدسازی‌ها را در میان‌مدت کمک‌کننده دانست و افزود که این افراد می‌توانند مطابق قانون جهش تولید، تسهیلات جداگانه‌ای دریافت کنند.

وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد که تمام تلاش وزارتخانه این است که نیازهای مسکن را با اولویت‌بندی پاسخ دهد. او اذعان کرد که در برخی شهرها، حتی برای کسانی که ثبت‌نام کرده‌اند، زمین مناسب تأمین نشده و باید اولویت‌بندی صورت گیرد تا نارضایتی ایجاد نشود.

در پایان، صادق به آیین‌نامه‌های مربوط به بخش مسکن و حمل و نقل برنامه هفتم اشاره کرد و گفت که وزارت راه بیشترین آیین‌نامه‌های اجرایی را در این دو حوزه دارد. او افزود که شش آیین‌نامه در خصوص مسکن و چهار آیین‌نامه در حوزه حمل و نقل به کمیسیون‌های تخصصی دولت ارسال شده‌اند و بسیاری از آن‌ها با همکاری دستگاه‌های دیگر نگاشته شده‌اند. وی تصریح کرد که تمامی این آیین‌نامه‌ها ظرف یک ماه آینده ارسال خواهند شد و رئیس‌جمهور نیز بر تسریع در این امر تأکید دارد.