چالش‌های پیش روی ورزش بانوان از زبان ورزشکاران و مربیان
المپیک به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی جهان، همواره آرزوی هر ورزشکاری، اعم از زن و مرد، برای شرکت در آن بوده است. زنان، به عنوان نیمی از جمعیت، همواره تلاش کرده‌اند در عرصه‌های مختلف نقش‌آفرینی کنند و با تکیه بر توانایی‌ها و استعدادهای خاص خود، بدرخشند.
زنان در المپیک: تاریخچه حضور و دستاوردها
یکی از عرصه‌هایی که زنان برای حضور در آن بسیار کوشیده‌اند، المپیک است. نخستین حضور زنان ایرانی در المپیک به سال ۱۹۶۴ در توکیو بازمی‌گردد، جایی که چهار ورزشکار زن در رشته‌های دو و میدانی و ژیمناستیک، نام خود را به عنوان اولین زنان ایرانی در این رویداد ثبت کردند.
پس از آن، در المپیک ۱۹۷۶ مونترال، چهار شمشیرباز زن، در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا، لیدا فریمان به عنوان تنها زن ایرانی در رشته تیراندازی، در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی، منیژه کاظمی در رشته تیراندازی به عنوان تنها نماینده زن ایرانی، در المپیک ۲۰۰۴ آتن، نسیم حسن‌پور به عنوان تنها نماینده زن ایرانی در رشته تیراندازی، در المپیک ۲۰۰۸ پکن، نجمه آبتین در رشته تیراندازی با کمان، هما حسینی در رشته قایقرانی و سارا خوش‌جمال فکری در رشته تکواندو حضور داشتند.
در المپیک ۲۰۱۲ لندن، برای اولین بار بیش از چهار زن ایرانی به المپیک راه یافتند. در المپیک ۲۰۱۶ ریو، ۹ زن در ۶ رشته ورزشی به المپیک راه پیدا کردند و در المپیک ۲۰۲۰، ۶ زن موفق به کسب سهمیه حضور در این رویداد شدند. در نهایت، ۱۱ زن شامل مبینا فلاح (تیراندازی با کمان)، هانیه رستمیان (تیراندازی)، فاطمه امینی (تیراندازی)، شرمینه چهل‌امیرانی (تیراندازی)، ندا شهسواری (تنیس روی میز)، ناهید کیانی (تکواندو)، مبینا نعمت‌زاده (تکواندو)، مهسا جاور (قایقرانی)، زینب نوروزی (قایقرانی)، فاطمه مجلل (قایقرانی) و فرزانه فصیحی (دو و میدانی) توانستند سهمیه حضور در المپیک ۲۰۲۴ پاریس را به دست آورند، در حالی که ۲۹ سهمیه به مردان تعلق داشت. در این المپیک، ناهید کیانی در رشته تکواندو موفق به کسب مدال نقره و مبینا نعمت‌زاده در رشته تکواندو موفق به کسب مدال برنز شدند.
نخستین حضور زنان ایرانی در المپیک به سال ۱۹۶۴ توکیو بازمی‌گردد، جایی که چهار ورزشکار زن در رشته‌های دو و میدانی و ژیمناستیک، نام خود را به عنوان اولین زنان ایرانی در این رویداد ثبت کردند.
مدال‌آوری زنان، یک موفقیت بزرگ برای جامعه ایران به شمار می‌رود. زنانی که نیمی از جمعیت را تشکیل می‌دهند، با بهره‌گیری از توانایی‌ها و استعدادهای خود، می‌توانند نقش مهمی در توسعه پایدار کشور ایفا کنند.
با این حال، زنان ورزشکار بر این باورند که برای رسیدن به جایگاه واقعی خود، با مسائل و مشکلات متعددی روبرو هستند که نیازمند توجه و ارائه راهکار برای رفع آنها است تا زمینه حضور و موفقیت بیشتر آنها در مسابقات جهانی فراهم شود. برای بررسی این مسائل و مشکلات و یافتن راه‌حل‌هایی برای آنها، پژوهشگر ایرنا با لیلا ابراهیمی، مربی دو و میدانی، سارا ظهرابی‌نیا، بازیکن فوتبال، و سپیده بابایی، عضو تیم ملی کشتی آلیش زنان، به گفتگو پرداخته است که در ادامه، مشروح آن را می‌خوانید:
مشکلات ابزاری و انسانی در ورزش بانوان
لیلا ابراهیمی در مورد مسائل و مشکلات ورزش بانوان می‌گوید: «در بخش بانوان، ما هم با مشکل کمبود امکانات و تجهیزات ورزشی مواجه هستیم و هم با کمبود مربیان متخصص و حرفه‌ای. بسیاری از مربیان فعلی، با عشق و علاقه شخصی خود فعالیت می‌کنند و تعداد مربیان خوب و حرفه‌ای بسیار محدود است. این مربیان نه از نظر مالی حمایت می‌شوند و نه امکان شرکت در دوره‌های عالی مربیگری که در کشورهای دیگر برگزار می‌شود را دارند. همچنین، هیچگاه برای استفاده از ظرفیت و پتانسیل آنها، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسبی صورت نگرفته است.»
«از نظر امکانات و تجهیزات ورزشی نیز، با کمبود شدید روبرو هستیم. به عنوان مثال، در تهران که پایتخت کشور است، تعداد پیست‌های دو و میدانی مناسب، به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد. یکی از این پیست‌ها، کشوری است و زیر نظر فدراسیون قرار ندارد و دیگری هم پیست آفتاب انقلاب است که کیفیت مناسبی برای تمرین ورزشکاران حرفه‌ای ندارد. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، همین پیست هم به زودی فرسوده و غیرقابل استفاده خواهد شد.»
«این مشکلات در کنار هم، مانع از پیشرفت و توسعه ورزش بانوان می‌شوند. تعداد اردوهای تدارکاتی خوب و منظم نیز بسیار کم است. شهرستان‌ها امکانات مناسبی ندارند و هیات تهران که در پایتخت قرار دارد، از نظر مالی ضعیف است. ما نیاز به حمایت جدی و سرمایه‌گذاری اسپانسرهای قوی داریم.»
سپیده بابایی نیز در این خصوص می‌گوید: «در واقع، دغدغه‌ها و مشکلات بانوان در ورزش، چند برابر آقایان است. متاسفانه رشته کشتی آلیش، رشته‌ای المپیکی نیست و دلیل آن، محدودیت‌هایی است که به خاطر نوع پوشش ما وجود دارد. خواهش من این است که همانطور که ورزشکاران ما روی اعتقادات خود ایستاده‌اند و به مدال جهانی بسنده کرده‌اند و با مدال المپیک خداحافظی کرده‌اند، مورد حمایت قرار بگیرند.»
«وقتی یک ورزشکار، به خاطر کشورش از علاقه‌اش می‌گذرد، باید هم از نظر مالی تامین شود و هم تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. من حتی در برخی از رشته‌ها شنیده‌ام که بانوان ورزشکار، با هزینه شخصی خود به مسابقات اعزام می‌شوند که این موضوع، اصلا مناسب و قابل قبول نیست.»
«من هفت مدال جهانی و آسیایی دارم، اما متاسفانه هنوز در جایی مشغول به کار نیستم و به مربیگری در باشگاه مشغول هستم. مدتی پیش دچار مصدومیت کتف شدم و به دلیل مشکلات مالی، مجبور شدم در هفته دوم پس از مصدومیت، به باشگاه برگردم تا از نظر اقتصادی متضرر نشوم. این مسائل، دغدغه‌های جدی برای ما ورزشکاران است.»
«علاوه بر این، به دلیل حضور مداوم در اردوهای تیم ملی، ۸۰ درصد از وقت من در باشگاه سپری می‌شود که این موضوع، باعث شد نتوانم تحصیلاتم را ادامه دهم. آخرین جایزه‌ای که از وزارت ورزش دریافت کردم، ۲۵ میلیون تومان بود. این مبلغ، در مقایسه با زحمتی که ورزشکاران می‌کشند، بسیار ناچیز است. در کشورهای دیگر، این مبلغ بسیار خنده‌دار به نظر می‌رسد. من برای شرکت در برخی از مسابقات، مجبور بودم حداقل ۱۰ کیلوگرم وزن کم کنم. این مقدار پول، در مقابل این همه زحمت، واقعا کم است. از طرفی، در شهرستان‌ها با کمبود امکانات ورزشی مواجه هستیم.»
سارا ظهرابی نیا نیز در این باره می‌گوید: «بزرگترین مشکل بازیکنان زن در ورزش، عدم دیده شدن آنهاست. این مسئله باعث شده که هیچ اسپانسری هم به ما توجه نکند. به عنوان مثال، در فوتبال، گفته شده که همه باشگاه‌ها باید تیم‌داری کنند، اما صحبتی از لیگ برتر نشده است. در نتیجه، باشگاه‌ها تمایلی به پذیرش این هزینه‌ها ندارند.»
«در واقع، تا زمانی که به ورزش زنان به صورت حرفه‌ای نگاه نکنیم، هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد. ما در استان خوزستان با مشکل کمبود زمین چمن مناسب روبرو هستیم و هیچ راه حلی برای رفع این مشکل اندیشیده نشده است. اگر لیگ منظمی داشته باشیم، می‌توانیم به تیم ملی کشور کمک کنیم. اما در حال حاضر، صرفا حضور داریم و به دلایلی، در سطح مطلوب فعالیت نمی‌کنیم. این در حالی است که وقتی جوانان به ورزش روی می‌آورند، هم جامعه سالم‌تر خواهد بود و هم خانواده‌ها. بنابراین، باید زیرساخت‌های مناسبی فراهم شود تا جوانان بتوانند از آنها استفاده کنند، اما متاسفانه این زیرساخت‌ها، به ویژه در شهرهای کوچک، وجود ندارد.»
«من به عنوان کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان، پس از ۱۴ سال، همچنان با مشکل زمین چمن در خوزستان روبرو هستم. اگرچه مسئولان جوان و پرتلاشی روی کار آمده‌اند، اما هنوز شرایط به گونه‌ای فراهم نشده که بتوانیم با خیال راحت کار کنیم و این دغدغه‌ها، اجازه فعالیت مفید را به بانوان ورزشکار نمی‌دهد.»
“راهکارهای پیشنهادی برای رفع موانع پیشرفت ورزش بانوان”
ابراهیمی در خصوص چگونگی رفع موانع موجود بر سر راه ورزش بانوان، بیان داشت: «باید برنامه‌ای مدون طراحی شود. حامیان مالی جذب شوند. تعداد ورزشکاران و مربیان توانمند در شهرستان‌ها و تهران بسیار زیاد است، بنابراین بخش استعدادیابی باید به صورت قوی و اصولی فعالیت کند. بخش آموزش نیز باید به شکل موثری عمل کند. در این راستا، سرمایه‌گذاری لازم برای دستیابی به اهداف مورد نظر ضروری است.»
بابایی نیز با اشاره به راهکارهایی در این زمینه، اظهار داشت: «زمانی که ورزشکاران زن دیده شوند، بدون شک به وضعیت آنها نیز رسیدگی خواهد شد. تنها راهکار موجود این است که امکانات لازم برای بانوان مدال‌آوری که در حال حاضر در عرصه مربیگری فعالیت می‌کنند، فراهم شود تا هم خود آنها پیشرفت کنند و هم ورزشکارانی که توسط آنها آموزش می‌بینند، ارتقا یابند.»
ظهرابی‌نیا «شناخته شدن ورزشکاران» را به عنوان مهم‌ترین راهکار مطرح کرد و گفت: «رسانه‌ها در این زمینه نقش بسیار پررنگی دارند. منظور من این نیست که تمامی مسابقات به صورت مستقیم پخش شوند، اما حداقل بخش‌هایی از رقابت‌های بانوان از طریق رسانه‌های ملی پوشش داده شود. در حال حاضر، بسیاری از مردم بازیکنان مردی را که در دسته‌های پایین‌تر بازی می‌کنند، می‌شناسند، در حالی که این وضعیت برای بهترین بازیکنان زن صدق نمی‌کند. اگر ورزشکاران زن به جامعه معرفی شوند، حامیان مالی نیز از آنها حمایت خواهند کرد. حمایت مسئولین نیز حائز اهمیت است، البته آنها آنطور که باید دلسوز ورزشکاران نیستند. امیدوارم مسئولین و رسانه‌ها به طور همه‌جانبه از ورزشکاران، به ویژه ورزشکاران زن، حمایت کنند تا ورزش بانوان در تمامی سطوح کشور توسعه یابد.»
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید