تجارت ایران در اوراسیا؛ گامی بلند به سوی عضویت ناظر و تجارت آزاد
به گزارش تجارگستران ؛ روابط تجاری میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ماه‌های اخیر شاهد رشد و پویایی قابل توجهی بوده است. این افزایش حجم مبادلات تجاری در حالی رخ می‌دهد که انتظار می‌رود با تصمیم سران این اتحادیه در آینده نزدیک، ایران به عنوان عضو ناظر در این بلوک اقتصادی مهم پذیرفته شود؛ تحولی که می‌تواند فصل جدیدی را در مناسبات اقتصادی کشورمان با این منطقه رقم بزند.
رشد ۹ درصدی صادرات ایران به اوراسیا
بر اساس گزارش سرویس مطبوعاتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مسکو، در ۹ ماه نخست سال جاری میلادی (تقریباً از دی ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۳)، صادرات کالا از ایران به کشورهای عضو این اتحادیه نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۹ درصد افزایش یافته است. این آمار نشان‌دهنده روند مثبت در روابط تجاری و افزایش تقاضا برای محصولات ایرانی در بازارهای این کشورها است.
در میان کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سبزیجات، میوه‌ها و آجیل بیشترین حجم را به خود اختصاص داده‌اند. این گروه از محصولات کشاورزی و غذایی، خود نیز نسبت به آمار ۹ ماهه سال ۲۰۲۳، افزایش ۱۱ درصدی را در سبد صادراتی ایران به این منطقه نشان می‌دهند که حاکی از موفقیت تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی در این بخش است.
بر اساس اعلام این اتحادیه، در همین دوره ۹ ماهه، حجم محصولات صادراتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ایران نیز رشد داشته و بیشترین سهم در این صادرات مربوط به محصولات کشاورزی بوده است. صادرات محصولات کشاورزی از کشورهای عضو اوراسیا به ایران در این مدت، افزایشی بیش از ۱۰ درصد را نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان می‌دهد که نشان‌دهنده تعامل دوجانبه و نیازهای متقابل در حوزه محصولات غذایی و کشاورزی است.
ایران در آستانه عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا
یکی از مهمترین تحولات در روابط ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، پیشرفت در روند درخواست ایران برای عضویت ناظر در این اتحادیه است. پیش از این، در آذرماه ۱۴۰۳، درخواست جمهوری اسلامی ایران در نشست معاونان نخست‌وزیران کشورهای عضو به تصویب رسید. این تصمیم گام مهمی بود که راه را برای تأیید نهایی توسط سران اتحادیه هموار کرد.
انتظار می‌رود که در نشست آتی سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که قرار است در دسامبر ۲۰۲۴ (دی‌ماه ۱۴۰۳) برگزار شود، موضوع اعطای وضعیت عضویت ناظر به ایران مورد بررسی و تأیید نهایی قرار گیرد. دیمیتری ولواچ، معاون وزیر توسعه اقتصادی فدراسیون روسیه، پیش‌بینی کرده است که در این نشست، مشارکت اتحادیه با ایران به عنوان یک شریک بسیار مهم، به سطح عضو ناظر ارتقا یابد. اعطای وضعیت ناظر به کشورهای متقاضی در صلاحیت نشست سران کشورهای عضو اتحادیه قرار دارد.
پذیرش ایران به عنوان عضو ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شده و شامل کشورهای بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است (و در حال حاضر ازبکستان، مولداوی و کوبا نیز عضو ناظر آن هستند)، می‌تواند مزایای قابل توجهی برای کشورمان داشته باشد. رئیس‌جمهور ایران نیز با اشاره به این موضوع بیان کرده است که با عضویت ناظر، ایران می‌تواند با کشورهای عضو این اتحادیه، تعاملات تجاری با تعرفه‌های پایین یا حتی صفر داشته باشد و این وضعیت یک بازار جدید و فرصت مناسبی را برای تولیدکنندگان و تجار ایرانی فراهم خواهد کرد.
قرارداد تجارت آزاد؛ حذف تعرفه‌ها و گشایش بازارها
گام مهم دیگری که پیش از این در مسیر توسعه روابط تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا برداشته شد، امضای قرارداد تجارت آزاد میان دو طرف در سال ۱۴۰۲ بود. اجرایی شدن کامل این موافقت‌نامه نیازمند طی شدن مراحل تصویب در مجالس تمامی کشورهای عضو اتحادیه و همچنین مجلس شورای اسلامی ایران است. با نهایی شدن این توافقنامه، حدود ۸۷ درصد از صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و متقابلاً نیز صادرات این کشورها به ایران از این مزیت برخوردار خواهد شد. این کاهش چشمگیر تعرفه‌ها، می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در بازارهای اوراسیا و افزایش حجم صادرات غیرنفتی کشور کمک کند.
وضعیت تصویب موافقت‌نامه تجارت آزاد
بر اساس اطلاعات ارائه شده، تاکنون مجالس سه کشور روسیه، بلاروس و قرقیزستان این موافقت‌نامه را به تصویب رسانده‌اند. اما تصویب نهایی در مجالس کشورهای ایران، ارمنستان و قزاقستان هنوز به پایان نرسیده است. طبق قوانین، این موافقت‌نامه دو ماه پس از تصویب در آخرین پارلمان، اجرایی خواهد شد. مشاور امور بین‌الملل سازمان توسعه تجارت ابراز امیدواری کرده است که به‌زودی شاهد اجرای کامل این موافقت‌نامه و اثرات مثبت آن بر تجارت کشورمان باشیم.
چشم‌انداز آینده؛ گردش تجاری ۱۲ میلیارد دلاری
با توجه به ظرفیت‌های عظیم اقتصادی در ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همچنین گام‌هایی که در مسیر تسهیل تجارت و حذف تعرفه‌ها برداشته شده است، چشم‌انداز آینده روابط تجاری بسیار امیدوارکننده به نظر می‌رسد. آندری اسلپنف، وزیر تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیا، با اشاره به این ظرفیت‌ها پیش‌بینی کرده است که امکان رشد گردش تجاری بین این اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران به ۱۲ میلیارد دلار در آینده نزدیک وجود دارد. این رقم، نشان‌دهنده پتانسیل عظیم برای افزایش چند برابری حجم فعلی مبادلات تجاری است.
در مجموع، افزایش حجم مبادلات تجاری، پیشرفت در روند عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، و نزدیک شدن به اجرایی شدن کامل موافقت‌نامه تجارت آزاد، همگی نشانه‌های مثبتی از آینده روشن روابط اقتصادی ایران با این بلوک مهم منطقه‌ای هستند. این تحولات می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی فراهم کرده و به تقویت جایگاه اقتصادی کشورمان در منطقه اوراسیا کمک کند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید